fbpx

ZASADY ŻYWIENIA NIEMOWLĄT 2014 (1) Aktualne Stanowisko PTGHiŻD

W 2014 roku pojawiły się w Polsce nowe zalecenia żywienia niemowląt. Co zawierają? Co warto wiedzieć? Co się zmieniło w stosunku do zaleceń z 2007 roku i dlaczego?
Ten wpis powstał w oparciu o artykuł “Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci” Standardy Medyczne/Pediatria. 2014, t.11, s.321-338

Jest moim subiektywnym opisem zawartości tego dokumentu, moim zdaniem bardzo cennego i mimo, że mam kilka zastrzeżeń a niektóre punkty wydają mi się być oczywiste od dawna, to jednak wiele było różnych głosów i opinii a takie oficjalne stanowisko pozwala uporządkować, zaktualizować i mieć do czego sięgać w razie wątpliwości

Do niektórych tematów jeszcze będę wracać, więc to co tu przeczytacie, może nie wyczerpać tematu, ale obiecuję, że będę powoływać się na ten dokument jeszcze w wielu wpisach..

1. Dlaczego nowe zalecenia?

Wcześniejsze zalecenia pochodziły z roku 2007. Badania wskazały, że w żywieniu najmłodszych dzieci pojawia się sporo błędów. Korzystając więc z najnowszych wyników badań oraz wiedzy naukowej, polscy eksperci przygotowali zaktualizowaną wersję zaleceń. Opracowanie bierze pod uwagę aktualną wiedzę i ma zaadaptować ją do warunków polskich. Ta adaptacja jest o tyle ważna, że często słyszy się opinie, że zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) lub Amerykańskiej Akademii Pediatrii (AAP) są nieadekwatne dla naszych warunków. Tymczasem są to najbardziej aktualne i najbardziej rzetelne źródła wiedzy i zostały (wraz z innymi licznymi źródłami) wzięte pod uwagę przy opracowywaniu polskich zaleceń.
Nowe zalecenia ZASTĘPUJĄ poprzednie (właśnie te z 2007 roku) i są skierowane do wszystkich grup zawodowych sprawujących opiekę nad dzieckiem w pierwszym roku życia.

2. Najczęstsze błędy żywieniowe

Według ekspertów polskie niemowlęta jedzą za często (ponad 60% dzieci w 6 i 12 miesiącu życia zjadała ponad 7 posiłków dziennie. Mam nadzieję że nie liczone były w tym karmienia piersią? Dzieci piły zbyt dużo soków (to jest niepokojące), dostawały nieprawidłowo przygotowane mieszanki mleczne (nieprawidłowo przygotowane w sensie sposobu i proporcji) i nie były suplementowane witaminą D w takim stopniu, w jakim jest to zalecane.

z kubkiem blog

3.Karmienie piersią

Z tej części zaleceń cieszę się najbardziej. Mam tylko nadzieję że lekarze i dietetycy na prawdę czytają takie artykuły. Napisane jest jasno i podparte wiedzą naukową. I co ważne dotyczy polskich dzieci. Co mnie tak cieszy?

  • Bardzo wyczerpująco określono jakie są przeciwwskazania do karmienia piersią. Jest ich naprawdę dosłownie kilka. Opisano też, co nie jest przeciwwskazaniem lub powinno się wiązać tylko z czasowym jego przerwaniem. Jednocześnie napisano, że w czasie kiedy matka nie karmi dziecka piersią (np. z powodu jego choroby lub czasowych przeciwwskazań, to należy dziecku podawać odciągnięty pokarm matki za pomocą sondy, łyżeczki, kieliszka lub butelki)
  • Określono wyraźnie jaki jest cel dla długości wyłącznego karmienia piersią, oraz długości karmienia w ogóle.
    Dla mnie to żadna nowość, że dziecko powinno być karmione wyłącznie piersią przez pierwsze pół roku życia. A później karmienie naturalne powinno być kontynuowane co najmniej do pierwszych urodzin i dłużej w zależności od preferencji danej pary matka-dziecko. Oczywiście przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów uzupełniających. To są zalecenia od dawna aktualne wg WHO i bardzo dobrze, że teraz są (oficjalnie) aktualne również w Polsce.
  • Jeszcze jedna rzecz mnie cieszy, a mianowicie zapowiedź, że w omawianym opracowaniu temat karmienia piersią jest opisany tylko z grubsza. PTGHiŻD zapowiada tu opracowanie obszernych zaleceń na temat karmienia piersią . Bardzo jestem ciekawa i czekam z niecierpliwością. (update – opublikowane zostały w 2016 roku)

4. Karmienie butelką

Tutaj też pojawia się kilka ciekawych informacji.

  • Eksperci informują, że preparaty do początkowego karmienia niemowląt mogą być stosowane również w późniejszym czasie (czyli po 6 miesiącu życia). Do mieszanek z dwójką (mleko następne) różnią się tym, że jedynki są mocniej zmodyfikowane a wymagania prawne dotyczące ich składu są bardziej precyzyjne niż zalecenia dla mleka następnego.
  • Mieszanki antyrefluksowe są zalecane w jednej sytuacji. Jest to leczenie choroby refluksowej, której towarzyszą zaburzenia wzrastania. Nie wolno stosować ich rutynowo np. w przypadku ulewania. To ważne, bo nieuzasadnione stosowanie substancji zagęszczających jest czynnikiem ryzyka rozwoju otyłości.
  • Szczegółowo określono w jaki sposób należy prawidłowo przygotowywać mieszanki, zarówno w warunkach domowych jak i szpitalnych.
  • Według Grupy Ekspertów nie ma potwierdzenia korzyści z suplementacji mieszanek mlecznych: pro i prebiotykami, nukleotydami, cholesterolem, olejem palmowym, selenem ani długołańcuchowymi wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi (PUFA).
    Potwierdzono jedynie, że suplementacja mieszanki mlecznej kwasem DHA sprzyja rozwojowi widzenia u dzieci (zarówno karmionych sztucznie od urodzenia do końca 12 m.ż., jak i tych, które były karmione piersią a potem sztucznie do końca 12 m.ż.
  • Jeszcze jedna ciekawa rzecz na temat mleka modyfikowanego. Otóż eksperci nie widzą powodu do tego, żeby dzieci po 12 m.ż. musiały koniecznie pić mleko modyfikowane “typu Junior”. Eksperci uznają że tego typu mleko nie jest niezbędne w diecie dzieci po 1 roku życia. Nie ma przewagi nad innymi produktami, które powinny się w diecie małego dziecka znaleźć. W praktyce oznacza to, że dziecko może dostawać nadal to samo mleko które piło w pierwszym roku życia lub może np. pić mleko krowie.

fisia pomidor

5.Rozszerzanie diety – nowe pokarmy

Doprecyzowano kilka rzeczy, które do tej pory były niejasne. To jest temat na cały oddzielny wpis, ale pisząc ogólnie warto podkreślić, że:

  • Czas wprowadzania nowych pokarmów jest różny, dla różnych dzieci, jest to czas pomiędzy:  ukończonym 17 a 26 tygodniem życia dziecka. Doprecyzowując, chodzi o czas, kiedy dziecko zaczyna siedzieć stabilnie z podparciem pleców, jest w stanie kontrolować ruchy głowy oraz szyi i przestaje wypychać język w reakcji na rzeczy, które do buzi trafiają. Pamiętając jednocześnie że celem do którego należy dążyć jest karmienie wyłącznie mlekiem matki prze pierwsze 6 miesięcy życia dziecka.
  • Podano kilka praktycznych wskazówek co do tego JAK wprowadzać nowe produkty (mówiąc w skrócie -stopniowo), ile na raz (na początku troszkę, z czasem coraz więcej)  i w jakiej kolejności (najpierw warzywa). Określono ile nowych posiłków powinno otrzymywać dziecko w danym wieku, omówiony został temat wielkości porcji oraz wskaźniki głodu i sytości. Pojawia się określenie – responsive feeding .
  • Zaleca się wprowadzanie nowych konsystencji stopniowo. Ale jednocześnie  zaleca się, żeby w 7 miesiącu życia dzieci dostawały już produkty o stałej konsystencji, bo akceptacja dla produktów innych niż płynne rozwija się wraz z rozwojem umiejętności radzenia sobie z nimi. A więc im więcej dziecko ma do czynienia z produktami niepapkowatymi tym szybciej będzie je akceptować i tym szybciej nauczy się je zjadać. (zobacz też wpis o tym dlaczego wszystkie niemowlaki powinny jadać grudki i kawałki?) Dzieci karmione butelką powinny zacząć uczyć się używania kubeczka po ukończeniu 6 miesiąca życia, po pierwszym roku życia nie zaleca się podawania butelki w ogóle.

I uwaga! Eksperci dostrzegli baby led weaning 😉 Są jeszcze ostrożni,  ale jednak pojawia się jeden akapit na temat rozszerzania diety metodą BLW a to dobry znak.

o tym jak w praktyce rozszerzać dietę niemowlęcia we wpisie – zasady żywienia niemowląt 2014 (2) kiedy i jak rozszerzać dietę dziecka?
a dużo więcej o rozszerzaniu diety znajdziesz w ŚCIĄGAWCE ROZSZERZANIA DIETY

Udostępnij artykuł!

Komentarze pod artykułem

  1. Witam,

    Przeczytałam streszczenie z zainteresowaniem. Czekam na jego pogłębienie.

    W artykuł wkradł się błąd: zamiast nukleodyty powinno być nukleotydy.

    Pozdrawiam,
    Paulina

  2. A ja mam wątpliwość. Jak się ma zalecenie mówiące o tym, żeby rozszerzać dietę między 17 a 26 tygodniem do tego, żeby dążyć do karmienia piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia. Moje dziecko dziś kończy 26 tydzień i nie zaczęłam jeszcze rozszerzania diety, bo ostanowiłam karmić je tylko piersią do ukończenia 6 miesiąca, który to czas przypada na za tydzień (ur. 2 lutego, czyli 6 miesięcy kończy 2 sierpnia).
    Druga wątpliwość: jak się ma zasada BLW, że dziecko powinno siedzieć, żeby dostać pokarm do ręki, do tego, że mało które dziecko siedzi w 6 miesiacu życia. Np. moje dziecko wykazuje większość oznak gotowości do przyjmowania stałych pokarmów oprócz tego siedzenia, bo dopiero zaczyna siedzieć z podparciem, jak ja je podtrzymuję na kolanach to jest w porządku, ale posadzone nawet z podparciem leci jeszcze do przodu lub na boki.

    Nie mam kogo zapytać za bardzo, dlatego tutaj 🙂 Pozdrawiam i dziękuję za świetny blog 🙂

    1. Policzyłam tygodnie i wychodzi mi że 26 tygodni od 2 lutego mija 3 sierpnia 🙂 może jakiś mały błąd w obliczeniu się wkradł? 26 tygodni to właśnie jest 6 pełnych miesięcy i moim zdaniem bardzo dobrze jak przez ten czas dziecko jest karmione tylko mlekiem, chociaż warto pamiętać że to jest zalecenie, schemat, dopasowany do średniej. A dzieci są różne, niektóre są gotowe zaczynać jedzenie innych produktów wcześniej, a niektóre później..
      Jeśli chodzi o blw, cała zabawa polega na tym że dziecko nie powinno tego pokarmu dostać do ręki tylko samo po niego sięgnąć! 😉 No i faktycznie powinno być na tyle siedzące, żeby górny odcinek przewodu pokarmowego był stabilny. Można spróbować pierwsze podejścia zrobić na kolanach rodzica a jak siedzenie będzie stabilniejsze to przesiąść malucha do krzesełka. Te pierwsze tygodnie to jest i tak więcej poznawania i zabawy niż faktycznie jedzenie.
      Trzymam kciuki i pozdrawiam!

  3. Dzień dobry, proszę bardzo o namiar na wpis o tym co podawać zamiast mleka z piersi po 1 roku życia, jeśli dziecko nie będzie mogło być karmione piersią, a nie chce się podawać mleka modyfikowanego… był poruszany taki temat? Dziękuję za odpowiedz;)

    1. Samego wpisu o tym (jeszcze) nie ma ale w kilku wpisach o żywieniu maluchów ten temat poruszałam przy okazji.
      Ale wpisuję na listę tematów do opisania dokładniej, dziękuję! 😉

  4. Chciałabym tylko się upewnić;) mój synek kończy 6 miesięcy 25lutego, ale 26 tygodni skończy 23 lutego! (Widocznie te miesiące od kiedy jest na świecie akurat w większości są z tych dłuższych 31dniowych). Czy to będzie miało duże znaczenie czy 23 czy 25 lutego podam mu marchewkę?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Do góry
[views]
magnifiercross