Jak czytać siatki centylowe? To nieodłączny element właściwie każdej kontrolnej wizyty i bilansu u pediatry. Jedna z rzeczy o które tak często się martwimy: czy moje dziecko dobrze przybiera na wadze? Czy “mieści się w siatce?”
Do czego służą siatki centylowe?
Siatki centylowe to przydatne narzędzie, które pozwala śledzić wzrastanie dziecka. Możesz na nich sprawdzić jaka jest masa ciała i wzrost dziecka w zależności od wieku i tych siatek używa się najczęściej. Są też siatki dla wskaźnika BMI, obwodu głowy, ciśnienia tętniczego itd.
1. SIATKI CENTYLOWE Instytutu Matki I Dziecka
Jeszcze kilka lat temu były umieszczone w książeczkach zdrowia dziecka i nadal można je spotkać w gabinetach lekarskich.
Zostały opracowane w 1999 roku, na podstawie badań ponad 600 dzieci z Warszawy. Były to dzieci od 1 miesiąca do 18 roku życia. Czasami nazywa się te siatki “warszawskimi”. Ograniczenie tych siatek centylowych jest takie, że powstały w oparciu o grupę dzieci zamieszkującą tylko jeden region Polski.
Nie są to jedyne dostępne siatki centylowe.. i jak się okazuje, wcale nie jedyne “słuszne”.
2. SIATKI CENTYLOWE ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI ZDROWIA (WHO)
Jedna z autorek siatek centylowych IMID, o których wspomniałam wyżej (dr Palczewska) opublikowała w 2010 roku artykuł, w którym porównane zostały siatki centylowe IMID z 1999 roku z aktualnymi zaleceniami WHO. W efekcie tego opracowania powstał wniosek, że to wzorzec WHO powinien być wprowadzony jako narzędzie do oceny rozwoju polskich dzieci!
Dlaczego tak? Badania WHO opierały się na odpowiednio dobranej grupie badanej: dzieci optymalnie żywionych (karmionych wyłącznie piersią do ok. 6 miesiąca życia i później karmionych piersią co najmniej do 12 miesiąca życia, wraz z rozszerzaniem diety o posiłki uzupełniające), żyjących w optymalnym środowisku (bez zanieczyszczeń mikrobiologicznych i dymu tytoniowego) oraz z optymalną opiekę zdrowotną.
Badania WHO przeprowadzono na 5 kontynentach w 6 ośrodkach naukowych. Na ich podstawie powstały zalecenia dotyczące rozwoju dzieci i siatki centylowe, mówiące o tym, jak dzieci (szczególnie w pierwszych latach życia) powinny rosnąć. A nie o tym jak rosną dzieci w Warszawie – tego dowiedzieliśmy się na podstawie siatki centylowej IMID. Okazało się że w badanej przez WHO grupie wyniki były podobne niezależnie od regionu świata. Dzieci rosły podobnie.
Dr med. Szilyagyi-Prągowska pisze o badaniach WHO tak: “Wyniki (..) wskazują, że dzieci karmione piersią miały w pierwszych 2–3 miesiącach życia większą masę ciała, a między 6. a 12. miesiącem życia mniejszą masę i długość ciała, niż niemowlęta karmione sztucznie. Różnice te zanikały po 12. miesiącu życia.” To jest coś, o czym bardzo często zapominają pediatrzy, a rodzice tego nie wiedzą.. Dzieci karmione piersią rosną w pierwszym roku życia inaczej niż dzieci karmione mlekiem modyfikowanym. To jest fakt, zbadany i opisany. Pamiętaj o tym szczególnie, jeśli okazuje się, że dziecko “nie mieści się w siatce” albo “spada z centyla”. Sprawdź jego masę ciała i wzrost na właściwej siatce centylowej!
Gdzie szukać siatek centylowych WHO?
masa ciała a wiek CHŁOPCY
długość ciała a wiek CHŁOPCY
masa ciała a wiek DZIEWCZĘTA
długość ciała a wiek DZIEWCZĘTA
3. SIATKI CENTYLOWE CENTRUM ZDROWIA DZIECKA (CZD) – projekt OLAF
W latach 2007-2009 przeprowadzono badanie z udziałem ponad 17,5 tysiąca polskich dzieci w wieku szkolnym. Celem projektu było opracowanie norm dla wartości ciśnienia tętniczego wśród dzieci i młodzieży, a także opracowanie aktualnych norm referencyjnych dla wzrostu, masy ciała i wartości BMI.
Więcej informacji o tym projekcie znajdziecie TUTAJ
Same siatki centylowe OLAF TUTAJ
Uwaga, projekt OLAF dotyczy dzieci w wieku szkolnym oraz młodzieży, siatki dotyczą więc dzieci od 7 roku życia.
Część druga artykułu, czyli o tym JAK czytać siatki centylowe
źródła z których korzystałam :
http://olaf.czd.pl/images/stories/publikacje/Standardy_Med_Siatki_centylowe_wzrastania.pdf
http://olaf.czd.pl/images/stories/siatki/siatki.pdf
http://www.mp.pl/artykuly/13755
http://medycynawiekurozwojowego.pl/pl/articles/item/18487/ocena_rozwoju_fizycznego_dzieci_imlodziezy_cz_i_niemowleta_idzieci_do_5_lat_normy_krajowe_czy_standardy_who
http://www.wczp-lodz.pl/Dokumenty/siatki_centylowe.pdf
http://www.who.int/childgrowth/standards/en/
Komentarze pod artykułem
A co z siatkami dla dzieci kp?
Siatki who to są właśnie te 🙂
Czyli nie trzeba wpadać w panikę jeśli dziecko na siatce WHO się mieści ale jest poza tą z IMID?:) P.S. kocham tego bloga!
Właśnie po to napisałam ten wpis, żeby nie wpadać w panikę 🙂
Dziękuję za Twoje wyznanie <3
[…] Wybierz właściwą siatkę centylową, więcej o tym, że wybór wcale nie ogranicza się do siatek w książeczce zdrowia dziecka znajdziesz w poprzednim wpisie: TUTAJ […]
[…] https://malgorzatajackowska.com/2014/06/27/jak-czytac-siatki-centylowe-cz-1/ […]
W ten o to sposób po raz kolejny mam wrażenie że polscy lekarze są nieduczeni… Według siatek WHO córka jest ponad 15 centylem a w wypisie ze szpitala napisali mi że 3pc.
Angielska książeczka zdrowia jeszcze co innego pokazuje na ich siatkach.
Walczyłam ostatnio w szpitalu bo chcieli żebym drastycznie córce ograniczyła karmienia piersią zarzucając mi że przeze mnie ma problemy z zębami bo laktozy za dużo i że ma w diecie za dużo białka przez moje mleko. Podobno według nich lepsze białko ze stałych pokarmów niż z kp. Załamałam ręce… Dobrze że dietetyk choć trochę chciała mi pomóc i okazało się że tak jak ja śledzi Twojego bloga i dodatkowo jeździ na Twoje konferencje.
Lekarze wyśmiali nawet metodę blw uważając że bobas ma zjeść to co mu się daje a nie to co chce i nie ma co patrzeć na jego widzimisie. Ręce mi opadły… Parę lat temu skończyłam licencjat z dietetyki, nie pracuje w zawodzie więc mam spore braki. Dzięki Tobie, dziewczynom z Alaantkowe i mamą karmiącym piersią nie poddałam się presji lekarzy. Bardzo Ci dziękuję za Twój wkład i poświęcenie w żywienie dzieci, edukujesz rodziców jak nikt inny.
Kamila, dziękuję Ci za dobre słowa :*