fbpx

Dziecko przy świątecznym stole, co może zjeść w Boże Narodzenie?

Boże narodzenie to wyjątkowy czas, rodzinne spotkania i ciepła atmosfera. Ale też tradycyjne ciężkie dania, ciasta, śledzie, kapustę i grzyby. I czas na tłumaczenie dlaczego nie chcę wszystkim częstować swojego dziecka. Jak przetrwać z dzieckiem przy świątecznej wieczerzy? Co z maluchami – niemowlakami, roczniakami, kilkulatkami? Co może zjeść dziecko przy świątecznym stole?

Zwyczaje i tradycyjne dania są bardzo różne w różnych częściach Polski, w różnych domach, itd. Być może we wpisie nie ma potraw, które tradycyjnie pojawiają się na Waszych stołach w okresie Bożego Narodzenia.

Jeśli masz pytanie o jakiś produkt lub danie zostaw komentarz pod tekstem 🙂

A więc co przy świątecznym stole może zjeść małe dziecko?

Ogólne zasady są takie, że niemowlętom (do końca pierwszego roku życia) nie należy solić i słodzić posiłków.

Starsze dzieci od czasu do czasu mogą zjeść produkty posłodzone albo posolone. Ale  pamiętaj o tym, że nadal kształtują się zarówno nawyki jak i programuje metabolizm i funkcjonowanie organizmu dziecka, więc lepiej ograniczać słodkie i słone dania na co dzień.

Zobacz nagranie o soli w diecie dzieci.

Zobacz nagranie o cukrze i słodzidłach w diecie dzieci.

1.RYBY

Ryby mogą być obecne w diecie niemowlęcia już od początku rozszerzania diety. Są źródłem dobrze przyswajalnego białka i przede wszystkim super cennych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 (DHA), które wpływają na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, a w szczególności na rozwój układu nerwowego.

Nie podawaj dziecku długo żyjących ryb drapieżnych: rekina, merlina, miecznika, makreli królewskiej.

Wszystkie pozostałe gatunki ryb można podawać dzieciom. Najlepiej wybierać różne gatunki ryb i podawać je zamiennie – urozmaicenie ogranicza ryzyko przekroczenia bezpiecznych ilości metali ciężkich czy związków rtęci.

Ale, uwaga, nie każda forma przygotowania ryby będzie odpowiednia dla małych dzieci.

Najlepszy wybór to ryba gotowana, pieczona lub duszona. Szczególnie uważnie trzeba podejść do dań proponowanych niemowlętom, nie powinno być w nich soli (kostki rosołowej, bulionetki, mieszanek przyprawowych z solą lub glutaminianem sodu czy ekstraktem z drożdży, maggi itd). Raczej nie dawaj dziecku marynowanych śledzi, są ciężkostrawne.

Dziecko pod koniec pierwszego roku życia może spróbować ryby smażonej, tylko koniecznie zwróć uwagę na to, żeby tłuszcz był świeży i nie spalił się w trakcie smażenia i użyj go jak najmniej (może być olej rzepakowy lub oliwa z oliwek – więcej o tłuszczach przeczytasz we wpisie – tłuszcze w diecie mamy i dziecka.

Nie podawaj dziecku dań z surową rybą. Podobnie nie podawaj surowego mięsa, niepasteryzowanego mleka (i serów z takiego mleka) i niedogotowanych jajek (jajka tylko na twardo!).

Surowe lub niedogotowane produkty odzwierzęce stwarzają ryzyko zatrucia bakteryjnego, a niska masa ciała i jeszcze niedojrzały organizm dziecka sprawia, że dzieci są dużo bardziej narażone na ciężki przebieg zatruć pokarmowych. Są też przeciwwskazane w diecie mam w czasie ciąży (ale już nie musisz się tym martwić kiedy karmisz piersią).

Zobacz też nagranie #kwadranszjackowska o smażeniu.

A ŚLEDZIE DLA MAŁEGO DZIECKA?

Śledzie nie są poddane obróbce termicznej. Są za to konserwowane dużą ilością soli lub octu. Ten konserwujący dodatek sprawia, że ryzyko zatrucia bakteryjnego nie dotyczy jedzenia marynowanych śledzi.

Zostaje kwestia dużej ilości soli w tradycyjnych śledziach.

I ta spora ilość soli jest powodem, dla którego radziłabym w ogóle nie proponować śledzi niemowlakowi.

Starszemu dziecku (po 1. roku życia), jeśli bardzo chce spróbować, możesz dać nieco świątecznego śledzia na spróbowanie. Ale pamiętaj, że to powinna być raczej wyjątkowa sytuacja. Nie podawaj ich dziecku na co dzień.

Posłuchaj o “kontrowersyjnych” produktach w diecie dzieci – nagrania #kwadranszjackowska znajdziesz na Spotify

spotify:episode:0ArYSXB2F83pL3fyjA4JpT

2.BARSZCZ

Tradycyjny, wigilijny barszcz to bardzo dobra propozycja dla wszystkich dzieci, również dla niemowląt.

Do barszczu można zaproponować dziecku pierogi lub uszka (patrz punkt 3.) albo po prostu ugotowanego ziemniaka czy kawałek pieczywa.

UWAGA: barszcz, ani żadne inne danie nie powinno zawierać dodatku leśnych grzybów, jeśli ma je jeść dziecko (patrz dalej).

3. PIEROGI, USZKA, KAPUSTA ITD.

Kapusta kiszona

Kapusta kiszona jest dość słona, ale myślę, że zjedzona od święta nie zaszkodzi. Szczególnie jeżeli dziecko dobrze toleruje nowe produkty, to spokojnie może spróbować pierogów z kapustą (bez grzybów lub z pieczarkami czy innymi grzybami hodowlanymi).

Pierogi i uszka

Jeszcze raz: bez leśnych grzybów!

Jeżeli robicie pierogi w domu, to oprócz tradycyjnych świątecznych pierogów można ulepić kilka specjalnie dla dziecka. Np. bez soli, z mniejszą ilością pieprzu, bez grzybów, albo zupełnie innych np. ze szpinakiem albo dynią. Dla niemowlaka farsz powinien być nieposolony. Dziecku najlepiej podać pierogi w wersji ugotowanej (i do gotowania też nie dodawaj soli).

Jeśli potrzebujesz przepisu na ciasto pierogowe to mam już sprawdzony!

Łazanki

Bardzo dobry pomysł na element posiłku dla niemowlaka i małego dziecka. Spokojnie możesz go podać do zupy, albo jako składnik świątecznego dania.

4. WARZYWA I OWOCE

Niemowlęta i małe dzieci mogą jeść właściwie wszystkie owoce i warzywa.

Również cytrusy 😉

Małe niemowlęta mogą mieć właśnie teraz świetną okazję na to, żeby poznać smak mandarynek czy pomarańczy (trwa sezon i owoce cytrusowe właśnie teraz są teraz naprawdę dobre). Jeżeli dziecko nie jadło cytrusów wcześniej, najlepiej podać nieduży kawałek na spróbowanie i sprawdzić jak zareaguje. Jeżeli jest okej, to może zjeść więcej (pamiętaj, że rodzic decyduje co zaproponować dziecku, a dziecko decyduje czy zje).

Maluchy mogą zjeść również suszone owoce, najlepiej niesiarkowane. Małe niemowlaki mogą mieć problem z rozdrobnieniem niektórych owoców suszonych. Myślę, że dobrym pomysłem będzie np. plaster suszonego jabłka, miękka suszona śliwka albo morelka.

Jeżeli chodzi o warzywa, to ważne, żeby nie były smażone w dużej ilości tłuszczu, raczej bez dużych ilości majonezu i bez zasmażki. Ale wszystkie dania typu leczo, zupy warzywne, pieczone warzywa itp. można podać nawet niemowlakowi.

5.CIASTA

Czy proponować dziecku ciasto i łakocie jak już siedzi z nami przy świątecznym stole? Pewnie lepiej było by tego uniknąć, ale ponieważ wiem jak wyglądają święta z dziećmi 😉 to proponuję przyjąć zasadę umiaru i “mniejszego zła”.

Niemowlak na pewno nie musi dostawać ciasta na deser po kolacji wigilijnej czy świątecznym obiedzie, a jeżeli już pojawi się taka konieczność to proponuję owoce lub marchewkowe ciasto bez cukru.

Jeżeli masz starsze dziecko

Może być trudniej zupełnie uniknąć zjedzenia przez dziecko słodkości w święta. Szczególnie jeśli małego kaskadera, który nagle znajduje się na stole i sam sięga po wszystkie smakołyki, które wypatrzy.

Postaraj się wybrać takie ciasto, o którym wiesz, że jest domowe (mniej niezdrowych tłuszczów, gwarantuję że te stosowane w przemysłowym cukiernictwie są gorsze niż masło czy nawet niektóre margaryny do pieczenia), możliwie mało tłuste i mało słodkie w porównaniu do innych znajdujących się na stole.

Oprócz ciasta postaw też na stole owoce, suszone owoce. Żeby makowiec nie był jedyną opcją do wyboru.

No i z umiarem. Jeden nieduży kawałek wystarczy…

Czego NIE powinny jeść dzieci ? Na co uważać szczególnie ?

 1.GRZYBY LEŚNE

Jeżeli na Waszym stole znajdują się grzyby leśne to istnieje ryzyko zatrucia (nawet wśród wprawionych grzybiarzy się to zdarza).

Leśnych grzybów nie należy podawać nawet do 12 roku życia.

Niemowlaki i dzieci po 1 roku życia mogą zjeść pieczarki albo inne grzyby hodowlane. Myślę, że jeżeli święta miały by być pierwszą okazją ku temu żeby roczniak, czy nieco starszy maluch spróbował pieczarkowej zupy czy krokiecika, to dlaczego nie? Po trochu i na spróbowanie z obserwacją reakcji organizmu dziecka.

Więcej przeczytasz w tym artykule – grzyby w diecie dziecka.

grzyby w diecie dziecka Małgorzata Jackowska blog

2.PRODUKTY BARDZO TŁUSTE, BARDZO SŁODKIE, BARDZO SŁONE

To trochę dla podsumowania wcześniejszych wskazówek.

Jeżeli zastanawiasz się, czym możesz poczęstować dziecko przy świątecznym stole, to weź pod uwagę:

  • Czy to danie jest bardzo słodkie/słone/tłuste?
  • Czy może być ciężkostrawne?
  • Czy można zaproponować dziecku jakąś alternatywę bardziej odpowiednią dla malucha?
  • Czy stanie się coś złego jeśli dziecko zje trochę przy tej wyjątkowej okazji?

Jeśli uznasz, że danie nie nadaje się dla dziecka, to poszukaj innego, w którym jest mniej soli i cukru, albo przygotuj okrojoną wersję dania tradycyjnego (mniej soli, mniej cukru, bez leśnych grzybów).

Jeżeli mowa o tłuszczu – jest on potrzebny w diecie dziecka, ale potrzebny jest ten zdrowy tłuszcz: z ryb, z nasion i orzechów, oleje roślinne (najlepiej na zimno, bo obróbka termiczna powoduje utratę cennych właściwości a w następnej kolejności powstawanie szkodliwych substancji), ewentualnie masło.

A więc, dla dziecka lepiej wybrać potrawy zawierające dobre tłuszcze. NIE smażone w głębokim tłuszczu i nie kupne słodycze.

3. MARYNATY 

Marynata to najczęściej mieszanka cukru, soli i octu. O soli i cukrze w diecie małych dzieci już pisałam. Na dodatek np. marynowane grzybki mogą być bardzo ciężkostrawne, nie dawałabym ich nawet starszym maluchom.

4.MIÓD

Nie podawaj miodu w pierwszym roku życia dziecka.

Stwarza ryzyko zatrucia pokarmowego, na dodatek jest słodzidłem.

Więcej na ten temat miodu znajdziesz w artykule – miód i czarnuszka.

UWAGA DODATKOWA – ORZECHY

Niemowlęta i małe dzieci mogą jeść orzechy, ale pamiętaj, że ze względu na ryzyko zakrztuszenia (małe i twarde obiekty) powinny być rozdrobnione, najlepiej zmielone.

Większe kawałki czy orzechy w całości można dać dziecku, które już ma zęby trzonowe i potrafi sprawnie gryźć.

podsumowując…

Wiem, że święta to wyjątkowy czas. Wiele potraw jemy tylko wtedy i pokusa, żeby pozwolić dziecku na spróbowanie wszystkich tych smakołyków jest duża.

Ale pamiętaj, że dla dziecka czas świąteczny to i tak dużo przeżyć, emocje związane z wyjściem z domu albo przyjmowaniem gości, prezentami, a na dodatek jeszcze tyle nowych smaków i zapachów.

W przypadku małych niemowląt sprawa jest prostsza, bo właściwie pozostaje nam kilka produktów, które można bezpiecznie dziecku podać (kawałek ryby czy mięsa, warzywa, gotowane pierogi, owoce) a i tak podstawą diety dziecka jest mleko, więc wszystkie te produkty to raczej próbowanie i bycie w towarzystwie rodziny.

Trochę trudniej może być z dziećmi około roku i starszymi, bo dużo zależy od temperamentu (Twojego i dziecka) i zwyczajów rodziny. Myślę, że mając na uwadze tych kilka powyższych wskazówek łatwiej będzie Ci zdecydować co ze świątecznego stołu może zjeść Twoje dziecko.

A może święta z maluchem to będzie dobra okazja na odkopanie starych, domowych przepisów i naukę przygotowywania świątecznych dań bez kartonów, proszków i kostek? U nas dziś wstawiony zakwas na barszcz i zagniecione ciasto drożdżowe na paszteciki. Już się nie mogę doczekać 🙂

P.S. O tym, że mama karmiąca piersią może spróbować świątecznych potraw, mam nadzieję, że już wiesz 😉

Możesz zobaczyć też nagranie o diecie mamy w ciąży, mamy w czasie karmienia piersią i dzieci w święta Bożego Narodzenia

Życzę Wam i Waszym dzieciom smacznego odkrywania świąt !


Przyda się? Możesz udostępnić ten wpis na Facebooku lub Instagramie <3

Udostępnij artykuł!

Komentarze pod artykułem

  1. Świetne podsumowanie. U mnie w domu wszystko robi się tradycyjnie, “po domowemu” więc chemii się nie boję. Ciekawi mnie jeszcze sprawa maku -słyszałam, że lepiej nie podawać dziecku poniżej drugiego roku życia. U mnie tradycyjnie robi się kluski z makiem i oczywiście makowiec 🙂 Kapustę mój Synek podjada odkąd skończył rok i uwielbia w każdym daniu- bigos, kwaśnica, surówka i dobrze ją trawi. Na pewno nie dam dziecku grzybów i kompotu z suszonych owoców. Smacznej Wigilii i dobrych Świąt 🙂

    1. Według mojej wiedzy mak który tradycyjnie spożywamy, czyli ten niebieski może być jedzony przez dzieci. Myślę, że kawałek domowego makowca czy kluski z makiem będą w porządku 🙂

      Pozdrawiam i przesyłam najlepsze świąteczne życzenia !

  2. Czy dziecku 2,5 rocznemu mogę dać spróbowac grzyba? Tzn. malutką ilość grzybów leśnych chciałabym dodać do zupy pieczarkowej dla smaku po prostu. Więc raczej chodzi mi o wywar niż o grzyba.

    1. Z grzybami leśnymi wstrzymałabym się nawet do 12 roku życia dziecka. Pieczarki, boczniaki – grzyby hodowlane dla dziecka w tym wieku mogą być, wiemy że nie są trującymi grzybami. Z leśnymi jest niestety takie ryzyko..

  3. A jak to jest ze sledziami? Moj 14,5 m synek jest na etapie ze chce sprobowac wszystko co inni jedza i nie wiem czy dac mu do sprobowania czy nie.

  4. WI’m, że pisałaś o pieroga cv h ale mam pytanie. Z przyczyn niezależnych nie da rady zrobić osobnego ciasta dla 10,5 mesièczniaka. I zastanawiam się czy będę mogła podać dziecku jednego bądź dwa pierogi -z kapustą bez grzybów na tym “dorosłym” cieście?

  5. A jak to jest z barszczem domowym? u nas tradycyjnie robi się go na wywarze z grzybów, więc chyba trzeba zrobić wersję dla roczniaka z wywaru warzywnego?
    I zrobiłam mu uszka z mieloną kapustą kiszoną, ciekawe jak zasmakują… 🙂

  6. A jakie jest uzasadnienie, że wolno podać pieczarki, a tych leśnych już nie ? Co to za jakaś dziwna moda na to, że pieczarka to nie grzyb i wciskana jest tak małym dzieciom… A co to w takim razie ? Żelki?
    Pieczarka też zawiera jak grzyby leśne chitynę co jest nie do strawienia dla organizmu ludzkiego (to takie cos z czego np jest zbudowany pancerzyk żuczka) pieczarki również są ciężkostrawne więc “po kiego grzyba” te pieczarki dla tak małych dzieci, bo nie rozumiem tego dziwnego zjawiska??

    1. Misuinia, chodzi o ryzyko zatrucia, napisałam o tym we wpisie. A cięzkostrawność to dosyć indywidualna sprawa, myślę że jeśli jadamy pieczarki czasem i dziecku smakują to nie ma przeciwwskazań żeby je jadło. Nie ma też ryzyka zatrucia. W przypadku grzybów leśnych takie ryzyko istnieje.

  7. A jak jest z kurkami? Niby bywają też hodowlane, jednak nawet w hodowli należy zapewnić im leśne warunki. Czy 18m-ne dziecko może zjeść kurki?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Do góry
[views]
magnifiercross