fbpx

Dieta eliminacyjna i alergie pokarmowe w praktyce – część 2

Czeka Was dieta eliminacyjna Musisz ją stosować Ty albo Twoje dziecko, albo obydwoje. Jak sobie poradzić z komponowaniem jadłospisu w takiej sytuacji? Gdzie szukać deficytowych składników? Białka, żelaza, wapnia?

O dietach eliminacyjnych, diagnozie alergii u małych dzieci i o tym dlaczego nie warto stosować diety eliminacyjnej na zapas pisałam w pierwszej części artykułu (zobacz wpis – dieta eliminacyjna i alergie pokarmowe cz.1).  Jeśli więc podejrzewasz alergię pokarmową zajrzyj najpierw do tamtego wpisu.

A jeśli już wiesz, że dieta eliminacyjna jest Wam potrzebna i szukasz praktycznych wskazówek to po prostu czytaj dalej.

Najczęstsze alergeny pokarmowe

W przypadku małych dzieci najczęściej podejrzewamy alergie na: białka mleka krowiego, jaja, orzechy. Często alergizować mogą też: seler, kakao, soja i jej przetwory, sezam. Ale alergenem pokarmowym może być właściwie każdy produkt zawierający białka – owoce, warzywa, mięso, ryby czy nasiona.

Na co uważać jeśli stosujecie dietę eliminacyjną?

W przypadku alergii na białka mleka krowiego musimy eliminować nie tylko mleko krowie w formie płynnej (jako napój czy składnik dań) ale też wszystkie produkty nabiałowe: sery, jogurty, twarogi, serki kanapkowe, itp. Oraz dodatkowo czytać składy: wędlin, pieczywa, słodyczy, gotowych produktów garmażeryjnych (kluski, pierogi, naleśniki itp.).

Białka mleka krowiego mogą być dodawane do różnych produktów, więc jeśli kupujesz produkty w opakowaniach przeczytaj skład – alergeny, w tym właśnie białko mleka krowiego muszą być wymienione wyróżniającą się czcionką.

Jeśli chodzi o jaja – oczywiście unikamy jajek zarówno jako samodzielnego dania jak i składnika dań. Podobnie jak w przypadku mleka krowiego konieczne jest czytanie składów produktów i podobnie jaja powinny być wymienione w składzie wytłuszczonym drukiem.

Zgodnie z prawem na opakowaniach produktów spożywczych muszą być wyraźnie podkreślone (kolor, pogrubienie, podkreślenie – chodzi o to żeby konsument łatwo zauważył te składniki czytając etykietę) następujące alergeny: zboża zawierające gluten, białka mleka krowiego, jaja, ryby, skorupiaki, orzechy, sezam, soja, dwutlenek siarki i siarczyny, gorczyca, łubin, seler i mięczaki. (zobacz niżej zdjęcia składów na napojach roślinnych -przesuń strzałką w prawo)

Których składników może brakować w diecie eliminacyjnej?

Jeśli eliminujemy z diety mleko krowie i produkty mleczne to musimy szukać alternatywnych źródeł wapnia i białka.

Jeśli eliminujemy jaja – potrzebujemy alternatywnych źródeł żelaza i białka.

Orzechy i sezam – są źródłem tłuszczu, białka i składników mineralnych (magnezu, żelaza, potasu, wapnia) i witamin (szczególnie z grupy B).

Jeśli stosujecie dietę bezglutenową to pamiętaj, że potrzebne mogą być dodatkowe źródła białka w diecie (w końcu gluten to właśnie białko obecne w zbożach).

Im więcej alergenów musisz eliminować, tym większych modyfikacji będzie wymagać dieta.
Tym więcej alternatywnych źródeł ważnych składników będziecie potrzebować.

Na szczęście większość bogatych w białko, żelazo i wapń produktów jest łatwo dostępnych nawet w małych sklepach i popularnych marketach. Wystarczy włączyć je na co dzień do Waszego jadłospisu.

Gdzie szukać tych deficytowych składników?

Ponieważ dieta eliminacyjna może wyglądać różnie to poniżej wymieniłam wszystkie dobre źródła poszczególnych składników. Korzystajcie z tych, które są w Waszej diecie bezpieczne.

Możesz pobrać ściągawkę z źródłami białka, wapnia i żelaza w diecie eliminacyjnej 

żródła białka wapnia i żelaza w diecie eliminacyjnej Małgorzata Jackowska

BIAŁKO

Dobre źródła białka to przede wszystkim:

mięso, ryby, jaja, napój sojowy (najlepiej wzbogacany wapniem wtedy możecie potraktować go jak zamiennik mleka krowiego), przetwory sojowe np. tofu, nasiona roślin strączkowych (fasola, ciecierzyca, zielony groszek, bób, soczewica).

Ale też:

pełnoziarniste produkty zbożowe (kasze, płatki naturalne, pieczywo pełnoziarniste), komosa ryżowa (Quinoa), amarantus, chia, kiełki (np. słonecznika, fasoli – możesz je dodawać do posiłków na ciepło), orzechy i nasiona (dla dzieci zmielone, dla dorosłych w całości lub rozdrobnione – jak wolisz, mogą być też w formie masła).

ŻELAZO

Dobre źródła żelaza:

Mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych (fasola, ciecierzyca, zielony groszek, bób, soczewica, soja i przetwory sojowe np. tofu), pełnoziarniste produkty zbożowe (szczególnie kasza gryczana, jaglana, amarantus, chleb razowy)

Oraz:

Orzechy i nasiona (szczególnie sezam, migdały, nerkowce), suszone owoce (np. rodzynki, morele, figi), suszone pomidory, kakao i karob, zielone warzywa (jarmuż, brokuły, szpinak)

WAPŃ

Dobre źródła wapnia:

Mleko krowie i produkty nabiałowe, napoje i jogurty roślinne wzbogacane w wapń (dla dzieci niewskazany jest tyko napój ryżowy), tofu, nasiona roślin strączkowych (fasola, ciecierzyca, zielony groszek, bób, soczewica, soja i przetwory sojowe np. tofu)

Oraz:

Suszone owoce (szczególnie figi, morele), orzechy i nasiona (szczególnie pistacje, migdały, sezam i tahini, orzechy laskowe i włoskie, mak), kakao i karob, warzywa kapustne (kapusty, brukselka), warzywa (brokuły, fasolka szparagowa, jarmuż, rukola, rzodkiewki), komosa ryżowa (Quinoa), chia, pomarańcze.

Jako dodatkowe źródło wapnia w przypadku starszych dzieci i dorosłych można stosować też wodę mineralną wapniowo-magnezową (typu muszyna, muszynianka itp.)

Jak widzisz niektóre produkty na tych listach się powtarzają:
strączki, pełnoziarniste produkty zbożowe, komosa ryżowa, amarantus, nasiona i orzechy, suszone owoce, zielone warzywa.
To swego rodzaju superprodukty – włączając je do Waszej diety na co dzień możesz więc zadbać o uzupełnianie wszystkich składników: białka, wapnia i żelaza.

Więcej przeczytasz we wpisie – superfoods w diecie mamy i dziecka

Jeśli zastanawiasz się czy można podawać strączki niemowlakom koniecznie przeczytaj wpis – strączki – dlaczego warto je jeść 

Jeśli Twoje dziecko jest karmione piersią lub mlekiem modyfikowanym

Jeśli jesteście dopiero w trakcie rozszerzania diety i Twoje dziecko ma kilka miesięcy to zadbaj przede wszystkim o to, żeby zaznajomić je z powyższymi produktami. W późniejszym okresie, kiedy ograniczycie lub zakończycie karmienie piersią lub butelką będą szczególnie ważne dla właściwego skomponowania diety.

Jeśli Twoje dziecko kończy rok i jego dieta stopniowo coraz bardziej opiera się o posiłki stałe to postaraj się włączać do jego diety jak najwięcej produktów będących dobrym źródłem deficytowych składników. Dodawaj je nawet do wszystkich do posiłków w ciągu dnia. Ale pamiętaj, że nadal mleko mamy albo mieszanka dla alergików, którą pije Twoje dziecko może zaspokajać znaczną część tego zapotrzebowania.

Więcej o tym jak sobie poradzić z dietą po 1 roku życia jeśli stosujecie dietę eliminacyjną tutaj:
Wskazówki praktyczne

Żeby poprawić przyswajalność składników odżywczych (szczególnie z produktów roślinnych) i zbilansowanie jadłospisu przyda Ci się jeszcze kilka praktycznych wskazówek:

  • Korzystaj z różnych produktów i stosuj je wymiennie. Nie musisz codziennie podawać wszystkich możliwych dobrych źródeł wapnia czy białka.
  • Łącz roślinne źródła białka – zboża i strączki. Np. kasze z ciecierzycą, ryż z fasolą, pieczywo z pastą soczewicy itd. Dzięki temu przyswajalność białka się zwiększy.
  • Produkty bogate w żelazo łącz z witaminą C lub produktami kwaśnymi – np. kotleciki mielone podaj z kiszoną kapustą lub ogórkiem, do pasty ze strączków dodaj nieco soku z cytryny albo podaj z surówką z papryki. Dzięki temu przyswajalność żelaza będzie większa.
  • Jeśli musicie unikać tylko kilku produktów z jakiejś grupy np. kilku owoców albo warzyw, korzystaj ze wszystkich pozostałych produktów z tej grupy. Jeśli unikacie orzechów, korzystaj z nasion. Jeśli nie możecie jeść kakao, wypróbuj karob. Jeśli napój sojowy wzbogacany wapniem nie wchodzi w grę, korzystaj z napoju owsianego wzbogacanego wapniem, itd.
  • Jeśli nie masz pewności czy dany produkt jest bezpieczny dla Twojego dziecka wprowadzaj go w bardzo małej ilości (szczypta, pół łyżeczki itd.), najlepiej jako składnik jakiegoś dania. Np. dodając nieco mielonych orzechów to kaszy czy sosu do makaronu. A jeśli karmisz piersią zacznij wprowadzanie zjadając produkt sama. W drugiej kolejności podaj produkt dziecku według powyższych wskazówek. Może Ci się przydać też DZIENNICZEK DIETY ALERGIKA (znajdziesz go poniżej).
  • Jeśli pewne produkty trudno Wam wprowadzić do diety (ze względu na konsystencję albo brak akceptacji nowego smaku ze strony Twojego dziecka) dodawaj go w małych ilościach do różnych dań: past do kanapek, pesto do makaronu i kaszy, koktajlu owocowo-warzywnego, zapiekanki, naleśników itd. I nie poddawaj się jeśli raz czy dwa się nie uda – pamiętaj że dzieci (i dorośli też) potrzebują bardzo wielu prób żeby polubić nowe smaki.
  • Korzystaj z przepisów wegańskich – nawet jeśli na co dzień jecie mięso i ryby. Są świetną inspiracją na dania bez jajek i nabiału i jednocześnie są bogate w naturalne i bogate w składniki odżywcze produkty: warzywa, zboża, orzechy i nasiona.

dzienniczek diety alergika Małgorzata Jackowska

Dzienniczek rozszerzania diety i ściągawkę z dobrymi źródłami białka, wapnia i żelaza w diecie alergika możesz pobrać w wersji PDF – wystarczy, że zapiszesz się na mój NEWSLETTER.

Więcej o dietach eliminacyjnych możesz też posłuchać:

A jak Wy radzicie sobie z dietą eliminacyjną?
Jakie produkty się sprawdzają w Waszych jadłospisach?


Przyda się? Możesz udostępnić ten wpis na Facebooku lub Instagramie <3
Masz pytanie? Zostaw komentarz!

ŹRÓDŁA

  1. Rozporządzenie UE 1169/2011 link
  2. Kibil I., Gajewska D. Wege, dieta roślinna w praktyce. PZWL 2018
  3. Jarosz (red.), Normy Żywienia dla polulacji polskiej, IŻŻ, 2017

UWAGA WAŻNE!

Jeśli Twoje dziecko ma liczne alergie pokarmowe i inne, macie problem w diagnozowaniu i ułożeniu diety lub po prostu nie czujesz się pewnie w temacie bilansowania diety i gotowania – koniecznie skonsultuj się z lekarzem pediatrą, alergologiem i dietetykiem, żeby ustalić postępowanie właściwe w Waszej sytuacji. Ten wpis to zbiór wskazówek, ale nie zastąpi indywidualnej porady specjalistycznej!


przepisy dla dzieci i niemowląt PDF Jackowska

Udostępnij artykuł!

Komentarze pod artykułem

  1. Świetne zestawienie żelaza i białka, na pewno sobie wydrukuję na lodówkę. Robię co mogę, aby ratować mojego małego alergika ale nie mogę sie doczekać aż z tego wyrośnie. Wydaje mi się, że zle reaguje nawet na napoje roslinne: kokosowe, sojowe, migdałowe…

  2. Najważniejsze info zebrane w jednym poście, super sprawa! bo nie trzeba wuszukiwac w mnóstwie innych źródeł.
    Zestawienia są najlepsze, dobra robota 🙂 ułatwia życie mamy alergika

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Do góry
[views]
magnifiercross